Voor traumaverwerking wordt gebruik gemaakt van EMDR. Dit is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een auto-ongeluk, een overval, huiselijk geweld, een plotselinge relatiebreuk en/of werkeloosheid, seksueel geweld of ander geweldsincident.
Waarvoor is EMDR bedoeld?
Bepaalde gebeurtenissen kunnen diep ingrijpen in het leven van mensen. Een groot deel van de getroffenen verwerkt deze ervaringen op eigen kracht. Bij anderen ontwikkelen zich psychische klachten waarbij de steeds terugkomende herinnering aan die concrete, akelige gebeurtenis ieder keer weer emotionele reacties oproept. Reacties als schrik- en vermijdingsgedrag of last hebben van angstwekkende beelden en nachtmerries. Men spreekt dan soms ook van een posttraumatische stressstoornis (PTSS). EMDR is bedoeld voor de behandeling van mensen met PTSS en andere
trauma gerelateerde angstklachten.
Werkt EMDR?
Er is veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de werkzaamheid van EMDR. Uit de resultaten blijkt dat cliënten goed op EMDR reageren. EMDR is een kortdurende therapievorm. Als het gaat om een trauma na een eenmalige ingrijpende gebeurtenis, zijn mensen vaak al na enkele sessies in staat hun dagelijkse bezigheden te hervatten. Bij een langdurig trauma en bij complexere problematiek duurt de behandeling uiteraard langer.
Breed toepasbaar
EMDR is niet alleen een bewezen effectieve behandelmethode voor posttraumatische stressstoornis, maar kan ook bij andersoortige problemen worden toegepast. Naast de grote trauma’s als overvallen, (verkeers-) ongevallen, aanranding of verkrachting, geweldsdelicten, rampen en andere gebeurtenissen met een levensbedreigend karakter, zijn er ook de kleinere trauma’s als ruzies, faalervaringen, vervelende opmerkingen of problemen binnen (partner-)relaties met een niet-levensbedreigend karakter.
Hoe werkt EMDR?
Dat EMDR werkt is wel duidelijk, maar hoe het precies werkt nog niet helemaal. In ieder geval lijkt het erop dat EMDR het natuurlijk verwerkingssysteem stimuleert. Er is inmiddels veel wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat bilaterale stimulatie (het concentreren op een afleidende stimulus) de toegankelijkheid tot herinneringen vergroot. Daarnaast laat onderzoek zien dat de bilaterale stimulatie van EMDR automatisch leidt tot lichamelijke ontspanning. Waarschijnlijk heeft deze combinatie directe implicaties voor de herinneringen: ze veranderen hierdoor en worden opnieuw in het geheugen opgeslagen, maar dan in een minder emotioneel beladen vorm.
EMDR werkt vaak snel. Daarnaast kan het ook een intensieve therapie zijn. Tijdens het intakegesprek wordt besproken wat de therapeut gaat doen en waarom. Ook wordt uitgelegd hoe de cliënt zijn/haar emoties zo goed mogelijk de baas kan blijven.
Hoe verloopt een EMDR sessie?
De therapeut vraagt de cliënt aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. De therapeut vraagt u de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. Dat kan door een handbeweging van de therapeut of door geluiden die de cliënt via een koptelefoon afwisselend links en rechts krijgt te horen. (Ik werk zelf bij voorkeur met de handbewegingen.) De cliënt krijgt de stimuli in sets(= series) aangeboden. Na elke set is er een korte pauze en wordt de cliënt gevraagd wat er in gedachten naar boven komt. De EMDR-procedure brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. Vaak verandert er wat. Voorafgaand aan de nieuwe set krijgt de cliënt de opdracht zich te concentreren op de meest opvallende verandering.
Wat zijn de te verwachten effecten?
De sets zullen er langzamerhand toe leiden dat de herinnering haar kracht en emotionele lading verliest. Het wordt dus steeds gemakkelijker aan de oorspronkelijke gebeurtenis terug te denken. In veel gevallen veranderen ook de herinneringsbeelden zelf en worden ze bijvoorbeeld waziger, kleiner of verdwijnen ze helemaal. Maar het kan ook zijn dat minder onprettige aspecten van dezelfde situatie naar boven komen. Een andere mogelijkheid is dat spontaan nieuwe gedachten of inzichten ontstaan die een andere, minder bedreigende, betekenis aan de gebeurtenis geven. Deze effecten dragen ertoe bij dat de schokkende ervaring steeds meer een plek krijgt in de levensgeschiedenis van de persoon.
Zijn er ook nadelen?
Na afloop van een EMDR-sessie kunnen de effecten nog even doorwerken en dat is goed. Toch kan dit in sommige gevallen de cliënt het idee geven even de regie kwijt te zijn, bijvoorbeeld als er nieuwe beelden of gevoelens naar boven komen. Vaak is het dan een geruststelling om te weten dat dit in de regel niet langer dan drie dagen aanhoudt. Daarna is er als het ware een nieuw evenwicht ontstaan.
Praktijk Ingrid Dekker is een kleinschalige en flexibele praktijk en heeft korte lijnen met de reguliere zorgverleners in Wageningen en omgeving. Er zijn geen maandenlange wachttijden om te beginnen met een EMDR-traject. Als je zover bent dat je graag wil werken aan de verwerking van akelige ervaringen of trauma's, dan kan er binnen twee weken een afspraak voor de intake worden gepland.